AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞININ ÖNEMİ
Diş ve diş eti hastalıkları ülkemizde ve dünyada en
önemli sağlık sorunları arasındadır. Ancak hayatı doğrudan tehdit etmediğinden
gereken önem verilmemektedir. Ağız, sindirim kanalının girişidir. Ağızdaki
olumsuzluklar diş sağlığının bozulmasına, sindirimin olumsuz etkilenmesine yol
açar. Dişlerin besinlerin parçalanması, öğütülmesi görevlerinin yanı sıra
konuşmada ve estetik olarak görünümde de önemli etkileri vardır. Dişleri
eksilmiş kişilerin bazı sesleri çıkarabilmeleri zorlaşır, çiğnemede ve ısırmada
da zorlanırlar. Dişlerin gelişim süreci içerisinde ilk çıkan süt dişleri, daha
sonra yerlerini kalıcı dişlere bırakır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) tespitlerine göre, diş
ve diş eti rahatsızlıkları, yaygınlığı ve tekrarlama oranları nedeniyle insanların
karşılaştığı en büyük sağlık sorunlarından birisidir. Bu
rahatsızlıkların, 5-17 yaş grubu çocuklarda büyüme yetersizliğine, hamilelerde
8 kat daha fazla düşük ağırlıklı doğumlara, 39-69 yaş grubunda ise 7 kat daha
fazla kalp hastalığına neden olduğu belirlenmiştir.
DİŞ ÇÜRÜĞÜ NEDİR?
Diş çürüğü, dişte oyuklar yaparak dişin yapısını bozan
ve kendi kendine iyileşmeyen bir hastalıktır. Ağız içerisindeki
bakteriler yiyecek artıklarındaki şekerli maddeleri kullanarak onu saydam,
yapışkan bir madde haline getirir ve dişler üzerine yapışmasını sağlar. Bu
birikintilere plak denir. Besinlerin tatlandırılması için kullanılan şekerli
maddelerin içinde bulunan asit, dişlere zarar verebilir, ancak bakterilerin
kendileri de asit oluşturabilmektedir. Asit diş minesinin erimesine neden olur.
Asitler dişin koruyucu tabakası olan diş minesi
üzerinde küçük delikçikler oluşturur. Bu delikler giderek genişler ve küçük
oyuklar haline gelir. Diş minesinin erimesinden sonra çürük hızla ilerler,
alttaki tabakada geniş ve derin bir oyuk meydana getirir.
Diş sağlığı açısından sularla aldığımız flor da çok
önemlidir. Sularında flor eksikliği olan yerleşim yerlerinde diş çürüklerinin
oranı çok artar.
DİŞ ETİ HASTALIKLARI NEDİR?
Diş eti hastalıkları en önemli diş sağlığı sorunları
arasındadır. Ağız hijyeninin bozukluğu ile yakından ilişkilidir. Başlangıç
döneminden itibaren diş etleri kolay kanar. Diş eti kanamalarında diş hekimi
muayenesi zorunludur. Diş çürüğü, diş eti hastalıkları, sinüzit, bademcik
iltihabı, solunum sistemi hastalıkları, sindirim sorunları, ağız bakım
yetersizliği ağız kokusuna neden olabilir. Bu hal, sosyal ilişkileri de
etkiler.Bazı metabolizma hastalıkları da ağızda kendine özgü kokular yapabilir.
AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞIMIZI NASIL KORURUZ?
Diş hastalıkları ve diş sağlığının korunması açısından
erken tanı çok önemlidir. Bu nedenle yılda en az iki kez diş hekimine muayene
olunması önerilir.
Diş çürümelerinin önlenmesinde sularda yeterli flor
olması, düzenli olarak dişlerin fırçalanması, diş ipi kullanılması, aşırı tatlı
ve şekerli yiyeceklerden olabildiğince kaçınma bunlar yendiğinde mutlaka
dişlerin fırçalanması, diş hekimi kontrollerine gidilmesi temel uygulamalardır.
Diş eti hastalıklarının önlenmesinde de diş fırçalama ve düzenli diş hekimi
kontrolleri önemlidir.
DİŞLERİMİZİ NASIL FIRÇALAMALIYIZ?
Dişlerimizi korumanın en etkili yolu düzenli olarak
fırçalamaktır. Diş fırçalamanın ilk adımı doğru fırça seçimidir. En uygun fırça
naylon ve orta sertlikteki fırçalardır. Diş parlatma tozları diş hekimi önerisi
olmadıkça kullanılmamalıdır. Aşırı kullanımlar diş sağlığı açısından
zararlıdır.
Diş fırçalanmasında fırçanın duruşu dışındaki temel
hareket aynıdır: fırça diş eti çizgisine eğimli olarak yerleştirilir. Bu durum
bozulmadan küçük dairesel hareketlerle dişler fırçalanır. Daha sonra fırça, bir
fırça boyu kadar kaydırılarak fırçalama sürdürülür.
Diş fırçası 45 derecelik açı yapacak biçimde tutulur
ve diş eti hizasından başlanarak ağız boşluğuna doğru fırçalamaya
başlanır. Dış yüzeylerden başlayan fırçalama sert darbeler halinde değil,
yumuşak ve daireler çizecek biçimde, ön dişlerden arka dişlere doğru yapılmalıdır.
Daha sonra dişlerin iç yüzeyleri aynı şekilde
fırçalanır. Bu işlemde fırça eğik tutularak, diş etinden ağız
boşluğuna doğru hareket ettirilir.
Daha sonra dişlerin çiğneme yüzeyleri fırça düz olarak
ileri geri hareket ettirilerek fırçalanır.
Fırçalama işleminin en az iki-üç dakika sürmesi
gerekir. Sağlıklı diş etleri fırçalama sırasında kanamaz.
Uzman Hemşire Nilay AYNA SAMUR
Özel NuN İlkokulu Okul Hemşiresi
0 yorum